O lagona o pelega ma le naunau ina ia faaolaola pea le talafaasolopito matagofie o Samoa na amata mai e tuaa ma i latou na mua i malae ma amataina e lē gata i le fausiaina o le fale, le Maota Samoa, ae o galuega sa latou faatino ma mea uma na fofoa mai lenei measina a Samoa i Aukilani.
O lea ua lē manofonofo ai lagona o nisi o le mamalu o le atunuu, ae ua faaleo le finau ina ia faatumau pea le Maota Samoa (Samoa House) o loo iai i le lotolotoi o le aai tele o Aukilani, i le tuatusi 283 Karangahape Rd.
I se tasi o polokalame i luga o le NZ On Air o loo faasolosolo ai ona faamatalatala lagona nei o i latou sa iai i le amataga mai o lenei fale, o loo talanoa i mea na latou manatua ma vaaia i nai o latou tuaa o finau ai mai le amataga mai o soifua o tagata Samoa i Niu Sila nei.
Na latou ta’ua, ina ua faatulaga le maota lenei poo le fale o Samoa sa tapuvaetasi iai galuega uma faalemalo i lea vaitaimi, e pei o le agai iai i le ofisa o le Konesula e fai mai ai tusifolau, e agai iai mo le auaunaga a le foma’i nifo, ma le tele o isi meafai ma faafiafiaga sa faatino ai, ma momoli mai ai lagona fiafia, le autasi ma le alofa i tagata Samoa.
Na ta’ua e le susuga i le alii faifeau, Rev Mua Strickson-Pua, i le tulaga lava ia i talafaasolopito, o le uluai maota lenei i se fausaga faa-Samoa, ua fausia i fafo mai pe i se isi atunuu e ese mai Samoa, ma i manatu o soo se Samoa agai i lenei maota, o le fale lenei na fofoa mai ai lagona o le alofa o le Samoa, o lagona o moomooga ma soo se moemitiga a tagata Samoa, e peiseai o lea ua mautu sa latou meatotino, ua amata fatufatu ai o latou lagona finafinau i mea uma o le a latou ausia i lenei atunuu.
O le tausaga e 1979 na tatala aloaia ai le Maota Samoa i Aukilani, o se fale sa fausia mai seleni na sailia e le Samoa House Appeal Fund, ina ia faamaopoopo uma ai mataupu uma a tagata Samoa i lenei atunuu aemaise lava e tali atu ai i le tulai mai lena vaitaimi o osofaiga faavaeluapo mo tagata sa ova aso e nonofo ai i Niu Sila, poo le Dawn Raids.
O le maota lea na iai le ofisa o le Konesula o Samoa i na vaitaimi a o lei suia mai i le tausaga e 2016 i le isi Maota o Samoa ua faatulaga nei i le Bader Drive i Magele.
Ma o tala o loo faamatala e i latou i lenei polokalame, e latou te manatua ai taimi sa latou agai atu i lenei maota, e faamautu iai mea uma tau Samoa, o mea e faamanatu mai ai le talafaasolopito o Samoa aemaise lava i tagata Samoa o loo aumau i Niu Sila nei.
Na latou ta’ua, e lagona le agaga mitamita pe a agai atu i totonu o lena vaipanoa ma vaaia le igoa o le Maota Samoa, e vave ona pupuna a’e lagona e peiseai o latou ia, o le latou faasinomaga lea, ma latou manatua ai o latou tuaa ma mātua ua mavae atu.
Sa vaaia le tele o ata tusi/vali, o ata vane o faiva alofilima, o tusi ma le tele o tusitusiga e mautinoa o iina o loo taatia ai le tele o puna’oa mo le a’oa’oina e fanau o le talafaasolopito o Samoa.
Ma o le faanaunauga lena o i latou o loo finauina lenei mataupu, ia aua ne’i aveesea lenei measina a Samoa, ae ia toe maua e tagata Samoa le aiā e faaaogā ai lava e latou lenei fale mo le tele o nisi meafai aemaise ia avea o se nofoaga tau a’oa’oga mo tagata Samoa i le talafaasolopito ma tu ma aganuu faa-Samoa.
