Search

Ina pepese Aleluia ua fanau le tupu! Ua lata mai le aso e faamanatu ai le fanau mai o Iesu, lo tatou Alii Faaola. Le pepe o le Kerisimasi. Amata nei loa le taumafaiga, e faagata i le aso 20 o Tesema. O le a faia le se’i i le aso lava lena i le 10 i le taeao. (faitau manino aiaiga)

Photo by Stuff NZ

E lei manatu le taulealea o lona ia lava tina lea sa ia tatuiina ma maliu ai

E lei talitonu le alii lea na ia tatuiina si loomatua o Maria Brown ma maliu ai lava i lona fale i Onehunga i le tausaga talu ai, o si ona lava tina lea na ia tatui ma faaooina iai le oti.

O le alii o Matamua Leatio’o, ua 50 ona tausaga, na tulai i luma o le Faamasisnoga Maualuga i Aukilani i le Aso Lulu talu ai, lea na faailoa mai ai e le faamasino Justice Sally Fitzgerald ua lē faamaonia le moliaga o le fasioti tagata faamoemoeina na molia ai Leatio’o i luga o mafuaaga e lē o lelei lona mafaufau, insanity.

Na ta’ua e le faamasino, o Leatio’o lava na faaoo le oti i lona tina, ae ua lē mafai ona faamaonia ai o se solitulafono lana gaioiga na faatino, ona sa lei sagatonu lona mafaufau i le taimi na ia faatino ai lea gaioiga.

Sa muai molia Leatio’o i le moliaga o le fasioti tagata faamoemoeina, ina ua maua le tino maliu o Maria Brown e se tasi o ona grandson i le aso 6 o Iuni, 2022, o le aso tonu lea o lona asofanau.

I se lipoti a le Stuff o loo ta’ua ai se faamatalaga a le faamasino e faapea, o le aso lea na pue ai e leoleo le alii o Leatio’o, sa ia ta’ua soo ai lava e faapea sa ia faia se galuega mo le tamaitai Palemia i lena vaitaimi, ma sa ia ta’ua ai foi o le tamaitai Palemia o le tina lea o lana fanau.

Na tutusa faaiuga a ni fomai tomai se toalua ua lava lo la silafia i gasegase o le mafaufau, e faapea, o le taimi na fasioti ai e Leatio’o lona tina, sa afaina ona lagona ma le mafaufau i le ituaiga faafitauli lea e ta’ua i le faaperetania o le psychosis, e mafua mai ituaiga lagona e peiseai o loo faalogo i ni leo, schizophrenia.

Foliga mai o se gasegase ua leva ona aafia ai lenei alii, ma e tele ana aga ia na aliali mai ua mautinoa ai e foma’i na aafia lona mafaufau i ni talitonuga ua femoumoua’i ma ua lē sagatonu i lena taimi.

O loo ta’ua i lipoti e faapea o le afiafi o le aso 3 o Iuni, na iai Leatio’o i le fale o lona tina, ma sa iai lona talitonuga ua iai se isi tagata ua suia ai lona tina.

Ma o le taeao loa na sosoo ai, na ala ane Leatio’o ma vave ona oo ane ona mafaufauga e foliga e iai se mea lea e faaletonu, ma ua moomialaillna fai sana gaioiga e puipuia ai o ia a o lei fasiotia o ia e se tasi.

O mafaufauga fenumia’i nei o Leatio’o ua oo ai ia te ia le talitonuga ua tatau ona ia fasiotia le tagata lea a o lei faaoo e lea tagata le oti ia te ia, ae pagā lea, o le tagata lea ua ia fuafua e fasioti o si ona lava tina.

O nei lipoti uma na folasia ma ua faamalieina ai le faamasino, Justice Fitzgerald, e lei iai se talitonuga o Leatio’o, o le tagata lea na ia fasiotia, o lona lava tina, ma e lei manatu foi i lona tatuiina o le loomatua faapea o se gaioiga sese.

O loo ta’ua i lipoti o le tausaga e 2009 na amata ai ona faia fesoasoani a auaunaga o le soifua maloloina o le mafaufau mo Leatio’o, ina ua lipotia faapea e faalogo i leo.

I le 2015 na molia ai i le faaoolima i se tasi o tamaitai o lona aiga, ona sa iai lona talitonuga faapea sa faaoona e lea tamaitai lana meaai, ma na ta’ua e le faamasino e tupu soo pea le tulai mai o le talitonuga lea o Leatio’o faapea o loo taumafai se tasi e faaonā o ia.

O le 2018 na lipotia mai ai e faapea e iai nisi tagata Samoa sa latou soona faia uiga faatiga ia Leatio’o, ma na toe ta’ua ai foi ona talitonuga lava lea e faapea o loo taumafai nisi e faaonā o ia.

Sa faia iai togaifitiga i le tulaga o lona mafaufau ma iai foi ni fualaau na faatonu e inu.

O le tausaga e 2020, na aumai ai se isi poloaiga a le faamasinoga ina faia se iloiloga mai ia i latou ua iai tomai faapitoa ma ta’ua ai le malosi o le sootaga o ona uiga sauā ia ua aliali ma le tulaga faaletonu o lona mafaufau lea sa lei faia iai se togafitiga.

Na faamaonia e fomai le aafiaga o Leatio’o i le schiophrenia aemaise le faafaigata ona sa faaaogā sese foi e le alii fualaau na ia maua, ma taofia ai loa i le iunite o le Tiaho Mai i le falemai o Middlemore i lalo o le tulafono o Mental Health (Compulsory Assessment and Treatment) Act 1992.

O le ogatotonu o le 2021 na toe alu i tua Leatio’o ae sa faamalosia lava le faia pea ona togafitiga seia oo i le masina o Oketopa 2021.

Na amata ona ia teena le toe inu o ana fualaau mo le mafaufau, ona faapea sa iai ni aafiaga mulimuli ane na oo iai, ma ia teena uma isi siaki sa tatau ona toe faia iai ia Novema.

E oo ane ia Mati 2022, ua lē toe faia ni ona togafitiga mai le vaega e vaaia e gafa ma le tausia o le soifua maloloina o le mafaufau i le komiuniti.

Sa faaauau pea ona iai aafiaga o Leatio’o i lona mafaufau ma iai lava foi ma ona mafaufauga faapea o loo iai se tasi o loo taumafai e faaoo le oti ia te ia e ala i le faaoona o lana meaai ma meainu.

O le tulaga faanoanoa i lenei mataupu e pei ona ta’ua e le faamasino, auā o si tina ia Maria Brown, e na o ia lava le tagata o le aiga o lenei alii, sa ano i lana tama ma taumafai pea e tausi e ui i ona faafitauli tau le mafaufau.

O si tina ia Maria e toaono lana fanau, 22 fanau a lana fanau, ma ana great grandchildren e toalua.

O le taimi nei o loo taofia ai Leatio’o i le vaaiga a le Mason Clinic e faatali ai le toe valaauina o lona case i se aso o le masina lenei o Aokuso.

Tala sili ona faitaulia

Tala sili ona faitaulia

Tala sili ona faitaulia

Tala sili ona faitaulia

Tala sili ona faitaulia

Tala sili ona faitaulia

Tala sili ona faitaulia

Tala sili ona faitaulia

Tala sili ona faitaulia

Keep uptodate with Radio Samoa activity & promotion

* indicates required