O le faatasiga i le Aso Gafua 1 Setema a tuaa Samoa ua manuia mai i le sitiseni NZ (Faliu le La), sa tuuina aloaia atu ai le talosaga mo se fesoasoani a le Malo o Niu Sila i le faipule ia Dr David Wilson o le vaega faaupufai o le NZ First (silasila i ata o loo faapipii atu).
O lenei talosaga sa tapenaina e le ASA Foundation, ua māfua ona o le tele o faafitauli o loo feagai pea ma nai tuaa ua malaga mai e nonofo i Niu Sila.
E iai auaunaga a Niu Sila mo tagata sulufa’i (refugees) e mapu mai iai ma amata ai le faiga o talosaga mo a latou tupe maua (penefiti), o talosaga mo fale o le Malo, sailia o galuega ma isi uma faamanuiaga.
Peitai mo nai tuaa Samoa ua aga’i mai e nonofo mau, e leai se tapenaga a Niu Sila o iai. O le ala lea o le tula’i o le ASA Foundation o se auaunaga faa-Samaria agalelei (charity) e fesoasoani mo le faia o talosaga mo i latou nei e fou mai i Niu Sila.
Aemaise e aga’i mai ua ma’ale’ale le soifua o le tagata matua e tau sa’ili ai faamanuiaga ma fesoasoani a le Malo.
O nisi nei o faafitauli ogaoga o loo maitauina pea:
1. Teena e le WINZ nisi o talosaga a nai tuaa mai Samoa mo penefiti e ui ina e agavaa. O nisi ua silia ma le 3 masina talu ona taunuu i Niu Sila o loo faatali lava se tupe maua. O loo fesoasoani ASA Foundation e finau a latou matāupu ma ua manuia.
2. Faaletonu fale o fanau poo aiga o loo nonofo ai ona e na o le 2 pe 3 potumoe ae to’atele le aiga. O loo fautuaina le talosagaina o se fale o le Malo, peita’i e le vave se taimi e ono maua ai.
3. E iai nai tuaa ua o e rent ona e lē ofi le fale sa faamautū mai i ai. Peita’i ua alu uma iai le penefiti a ua leai se tupe e tausi ai. O loo fesoasoani ASA Foundation i nisi o taimi mo ni pusa meaai.
4. O le faafitauli tele o loo feagai ma nai matua o le fiu i le nofo toatasi pe a o fanau i galuega ma aoga ma o le a avea ma faatupuma’i. O le mafuaga lena o le tapenaina e ASA Foundation o le faatasiga i le Aso Gafua muamua o masina taitasi e faatafafao mai iai nai matua.
5. O nisi o fanau ua nonofo mai galuega e tausi nai o latou matua, a ua faaletonu ai le tupe maua sa masani ona iai.
Ua tuuina atu ai foi ma le talosaga e auala atu i le alii faipule o Dr David Wilson i le Malo o Niu Sila ia faapafala le aiaiga mo tagata matutua e tatau ona alala i Niu Sila mo le 10 tausaga ona faato’ā agavaa ai lea i le penisiona. O la tatou mau, afai e 42 tausaga na puleesea ai le sitiseni o nai tuaa Samoa, ua lava lena e faamalieina ai le 10 tausaga. E iai le talitonuga o le to’atele o nai tuaa ua toe fia foi i Samoa pe a mafai ona maua le peinisiona a Niu Sila lea e tusa ma le $400 NZ i le vaiaso. E tusa lena ma le $2,500 – $2,700 tālā i le masina pe a tala i Samoa.
O loo faaauau pea le galuega lenei faa-Samaria agalelei a le ASA Foundation ua atoa le 10 masina o faatino. E talosaga atu ai i lo tatou atunuu e lagolago mai i auala nei:
· Faailoa mai pe afai ua maua le sitiseni NZ o lou tuaa ma ua alala nei i NZ.
· Faailoa mai poo fea o NZ o loo outou alala ai.
E tāua le faailoa atu i isi o outou aiga Samoa ua iai nei i NZ tuaa e nonofo mau ai.