Search
Search
- Radio Samoa

Tusia i le talafa’asolopito o Samoa le Faigapalota 2021

Ua savali nei i le tolu vaiaso talu ona maea le faigapalota a le Atunuu lea na faia i le Aso 9 o Aperila. O le tolu foi lea o vaiaso talu ona lē mautinoa poo ai tonu le vaega faaupufai o le a tulai mai e taitaia Samoa mo  le isi 5 tausaga.

O ni vaiaso mataina i le talafa’asolopito o Samoa i le sailia lea o se faigamalo a le atunuu. E tele ni vaega uiga ese na tulai mai, e pei o le vāvā lalata o iuga o le faigafilifiliga a le atunuu aemaise o le saoasaoa o fesoostaiga i tekonolosi faaonaponei.

I le afiafi o le aso lava lea o le faiga palota i le tea laititi o le itula 9 (taimi Niu Sila), ua atagia mai ai le tutusa o le aofaiga o sui a faipule o le FAST 25, ma le HRPP 25 ma na toe faafeso’otai ai loa e le Radio Samoa le afioga ia Tuala Ponifasio, le sui tutoatasi mai le Itumalo o Gagaemauga #1 e tāpā sona finagalo auā o ia lea e foliga mai o le a faia le filifiliga poo fea o nei vaega faaupufai o le a taita’ia le atunuu. Na taua e Tuala e lē faanatinati le faiga o lana filifiliga ma e lē faia foi na’o ia , e tatau ona fesiligia foi se fautuaga mai lona Itumalo.

Atonu e tele mafuaaga eseese ua ala ai ona oo i se tulaga faapea le faigapalota a le atunuu, ae o se tasi o vaega taua ua maitauina o le telē o le aafiaga o gaioiga a le Ofisa  Komesina o Faigapalota, talu ona tapunia fale palota taitasi.

   I le taeao  Aso Toanai 10 o Aperila na faalauiloa ai e le Ofisa o Faigaplaota i luga o le Facebook iuga lē aloaia (Preliminary results) e faapea – 25 FAST , 24 HRPP, 1- Tutoatasi , 1 – Tautua Samoa. Ae peitai i le taeao lava lea i nai minute talu ona aumaia nei iuga lē aloia, na aveese ai loa e le ofisa o faigaplaota lea faasalalauga ma toe tuumai se faatoesega i le atunuu ma faapea mai e le’i atoatoa le faitauina o palota o le itumalo Vaimauga #2 e ala lea i le lē mautinoa o se tasi o fale palota.
O lea sasi a le Ofisa o Faigapalota faatasi ai ma le vave faasalalau a nisi e aunoa ma se faasaoga na ta’ita’i seseina ai le toatele o le mamalu o le atunuu.
I le afiafi o lea lava Aso Toanai na tuu mai ai le fa’asaoga o le faitauga lē aloaia, ma tulai mai ai 25 – FAST,  25- HRPP,  1 – Tutoatasi ina ua maea ona faamaonia faitauga o palota a le itumalo Vaimauga #2

   O le Aso  Faraile 16 o Aperila na lau ai le iuga aloaia o le faigapalota, lea 25 sui a faipule o le HRPP, 25 le FAST ma e toatasi le sui Tutoatasi.

   O le Aso Gafua 19 o Aperila na taua ai e Tuala i luga o le Radio Samoa o le ā ia oo atu ai i vaega faaupufai a le HRPP ma le FAST e faatalanoa ni mataupu e feseoasoani i lana filifiliga, ma na ia taua ai o se taimi lata mai o le ā faailoa ai le vaega  o le a ia lagolagoina.

   Aso Lua 20 o Aperila ina ua maea ona feiloai Tuala ma vaega faaupufai e lua na faateia ai le atunuu ile tuuina mai ai o se faasalalauga a le Ofisa o Faigapalota ile afa o le 8 ile afiafi, e faailoa mai ai o se Tusi Filifilia ua maea ona sainia e le Ao o le Malo e tofia ai le sui o Alataua Sisifo afioga ia Aliimalemanu Moti Momoemausu Alofa Tuuau ma sui faaopoopo o tamaitai i le Palemene.  O lea sui faaopopo na taua  e le Ofisa o faigapalota e aofia i le 10% ua maea ona atofa mo tamaitai ile Palemene.

   Aso Lulu 21 Aperila ile te’a laititi o le 9 ile taeao (taimi NiuSila) na faailoa aloaia ai e Tuala i luga o le Radio Samoa ina ua maea ona talanoa ma lona Itumalo ua ia filifilia le vaega faaupuai a le FAST.  Taua e Tuala o lana filifiliga na faia faatasi ma le Atua ma e lē toe suia lana faaiuga.

Tulai mai ai loa le numera 26 sui a faipule o le HRPP, 26 foi le FAST.

Ona o lenei faaiuga na a’e ai loa se manatu i le vaega a le FAST ina ia ave lea mataupu i luma o le faamasinoga.

   O le Aso Tofi 22 o Aperila na amata ai le faamasinoga o lea mataupu, mulimuli ane tuu mai le iuga a le faamasinoga e tolopo i le Aso 26 o Aperila ona o nisi o vaega faaletulafono o loo fesiligia e faamasino.

   I le aso na sosoo ai, 23 o Aperila na molimoli aloaia atu ai e le Itumalo o Gagaemauga #1 le latou sui faipule ia Tuala Tevaga Ponifasio i le Vaega faaupufai a le FAST. Faaalia le agaga faagaeetia o le Itumalo ona o le filifiliga ua fai e Tuala.

.    I le aso 27 o Aperila, na fesiligia ai e le FAST gaioiga uma nei a le Ofisa o le Komesina o Faigapalota, i le fesuisuia’i o faasalalauga e tuu atu i sui faipule faapea le atunuu. Mo le silafia o le faasalalauga muamua i le tai 25 ai o sui a faipule o vaega faaupufai e lua, na aofia ai ma le faitauga o Fiame Naomi Mataafa o se sui o le FAST ae mulimuli ane ua toe tuu mai se isi faasalalauga e faapea o loo 24 le FAST ae toalua sui tutoatasi ma le faamatagala e le aloaia le auai o Fiame ma Tuala i totonu o le FAST sei vagana ua faatautō i luma o le Palemene. Na taua e Fiame e fesiligia le mafuaaga o nei faasalalauga ma e foliga mai e le o se gaioiga amiotonu a le Ofisa o faigapalota.

Na faaalia foi se manatu a le tamaitai Loia ia Taulapapa Brenda Heather-Latu, na ia taua e atagia mai i nei gaioiga na faia e le Ofisa o le Komesina o Faigapalota se faigamalo na tau fai faamalosi poo le “administrative coup”  i le gagana peretania. Taua e Taulapapa, o mataupu faapea e tele ina lē iloa mai e le atunuu atoa vaega o loo tutupu i tua o faitotoa, lea e iai nisi o au faigaluega e faaopopo atu ma o latou manatu I faaiuga fai a le malo.

Tali Tuilaepa e faapea “Polokiki tele le tamaitai lea, i taimi foi a’o Loia Sili”.

I le amataga o le vaiaso nei lea na toe valaau ai luma o le faamasinoga le mataupu o le nofoa faaopoopo, ma i le maea ai o le 2 itula i le afiafi o le aso lulu na tuu mai ai le iuga a le faamasinoga e faaleaogaina le talosaga a le Loia Sili e taofi ai le tagi a le FAST e ala i le nofoa faaopoopo ma o lea ua toe tolopo ai i le vaiaso fou i le Aso Lulu 5 o Me e toe faaauau ai lea mataupu.

O le faaiuga o le Aso Faraile 30 Aperila na faamuta aloaia ai le tuu atu i le faamasinoga o ni talosaga mai i ai latou na tauva i le faigapalota.
Ua iai nei ni faamaumauga e faapea e 28 ni tagi ua faaoo aloaia atu i le Ofisa o le faamasinoga e faasaga i sui faipule ua filifilia mai nisi o itumalo. E 14 tagi e faasaga i sui faipule filifilia o le HRPP ao lesi 14 e faasaga lea i sui o le vaega faaupufai a le FAST.

Ua molimauina i lenei tausaga 2021 e so’o se tagata Samoa i le lalolagi se Faiga Palota uiga ese nei i le tala faasolopito o Samoa, ma ua faaalia ai foi manatu o le toatele e aofia ai nisi o Polofesa maualuluga i mataupu tau tulafono i Niu Sila e pei o Nanai Dr Iati Iati ma le afioga ia Fuimaono Dr Dylan Asafo.

Taua e Nanai, o le tulai mai ai o le lē mautonu o se faigamalo a Samoa e mafua mai ona o tulafono e tolu  lea na pasia e le palemene i le amataga o le tausaga. Talitonu Iati ana le pasia nei tulafono , e le faamavae Laauli Leautea Polataivao Schmidmt ma Fiame Naomi Mataafa mai le HRPP ae agai e faatū le FAST, atonu e lē oo Samoa i le tulaga ua iai nei.

Peitai i le manatu o Fuimaono, o le gaioiga a le Ofisa o Faiga Palota e faaopoopo le isi nofoa i totonu o le palemene e lē fa’avaeina ma e lē faatulafonoina. Na taua e Dr. Asafo e tatau ona toe iloilo lelei le vaega 44 (1A) o le teuteuga o le faavae o Samoa pe a tula’i mai se faigamalo fou ma e tatau foi ona tagataga’i Samoa i se suiga o faigapalota i le MMP po’o le Mixed Member Proportional electoral system mo le lumana’i.

Tala sili ona faitaulia

Tala mai samoa

TALA FOU MAI SAMOA

SAMOA UPDATE

PODCAST

Listen on

FAATALATALANOAGA

POLOKALAME A LEOLEO

Keep uptodate with Radio Samoa activity & promotion

* indicates required