Search
Search
Lealailepule Rimoni Aiafi
Lealailepule Rimoni Aiafi

Faamalolo lē tumau tofi faipule o Lepa ma Faleata 3 

Ua logo faatutuila le atunuu i Samoa ma le lalolagi e ala i fesootaiga televavave i le finagalo o le Palemene ua faamalolo lē tumau ai le ta’ita’i o le Itu Agai susuga Tuilaepa L Sailele Malielegaoi, ma le sui faipule o le Itu Agai le tofa Lealailepule Rimoni Aiafi. O lea faaiuga e pei ona sa folasia i taualumaga a le Palemene e ala i se finagalo o le Fono Aoao Faitulafono na talia ai le fautuaga a le Komiti filifilia o tulaga mamalu ma amioga taualoa e faamalolo lē tumau ia sui faipule seia iai se aso.

E lilifa finagalo o le sui ta’ita’i ma faipule o le Itu Agai e toe tuu avanoa le Palemene i le faipule o Lepa ma Faleata 3 ina ua talanoaina le lipoti a le komiti ma e tele vaega tāua sa faavae ai lea lagona e pei o le susuga Tuilaepa o se sui sinia ua leva tausaga o seei i le tofi o lona itumalo ae tele foi tausaga o avea ma Palemia o le atunuu ma ta’ita’i o le vaega faaupufai e puipuia aiātatau a tagata.

O lagona foi o sui faipule o le Itu Agai na sausaunoa i le lipoti na latou faailoa ai le tele o galuega lelei sa faatino e Tuilaepa aemaise o le tofa Lealailepule o se isi sui usufono sinia o le maota. Na tutulu foi se tasi o faipule o nofoa faaopoopo o tamaitai le afioga Aliimalemanu Alofa Tuu’au ma ia ave le tuualalo i le tamaitai Palemia ia apo le tiute o tina ma tamaitai o latou o pae ma auli e faato’afilemuina ni feeseeseaiga ma ni aga ua sala. Peitai e lē o le tulaga lea na taunuu iai le finagalo o le Palemia ma le itu a le faigamalo.

O le saunoaga faaiu mai le tamaitai Palemia na ia fofola ai nisi o vaega tāua e ao ona silasila toto’a iai le Palemene i tulaga na tulai mai ma faatutū ai ni finagalo o sui faipule ua faasalaina i le faamasinoga a le atunuu.

“….Ia ua saunoa mai nei lena itu, fai mai, ‘saili lou ‘ai Fiame, lau faigamalo.’ A o la’u tali lau afioga i le Fofoga Fetalai, ‘ioe e tau su’e se ‘ai, ae lē o se ‘ai e mitamita ai, ae o se taumafaiga ia manuia le atunuu. A o la’u fesili la, lau afioga i le Fofoga Fetalai ma lena itu o le maota, “Faafefea mavaega tuua? Mavaega Tuua. O ā mavaega? A fai mai lava le faamasinoga o le mea lea, ma le mea lea, ma le mea lea, ae fai mai le ta’ita’i o le Itu Agai ma le sui o Faleata 3, leai, e ese, talitonu mai i le ma tala lea e fai atu.

O ni upu ma ni tala ma uiga ia, e atagia ai le faaaloalogia o le Tulafono? Le isi uiga tausili lea, lea fai mai ai le tatou Tautoga, e tatau ona tatou fai, Faaaloalo i le Faamasinoga. Laa taatia ia upu na fai i le faamasinoga, taatia upu na fai ia matou, a o le uma o le Faamasinoga taatia le faaiuga, ae fai mai, ‘e lē o le mea lena.’ Le vaega e puipuia aiātatau a tagata, le mavaega tuua. Mavaega a la tou nofoaiga. Ua totō le fatu lea ma ua tupu laulau le laau, o le manatu lea, a fai mai a le tala e sese, o lena, ona o lea e tou te fai mai ai, ona o lea e fai mai ai le outou ta’ita’i. E lē sa’o, e lē amiotonu lena mea. Mavaega tuua. Fai mai e tuli so matou ‘ai, ae talofa e, e taumafai e tuli le ‘ai, ae ua totō le fatu lea i totonu o Samoa, ua totō le fatu lea i totonu o le Palemene, e pule lava, ioe, e tulaga ese, it’s a privilege.

A fai mai le ta’ita’i o le vaega faaupufai le la o le sa’o lea, o le mea lea, ona ua ou fai atu ai, talofa e, ia Samoa. Ioe, totō le fatu, e mafai ona fai tala e solia ai le mamalu o le faamasinoga le la, ma solia ai le mamalu o le Palemene lenei……..Lau afioga i le Fofoga Fetalai, ou te le iloa poo le ā le sese o la’u tala lea e fai atu. Ou te lē iloa poo le ā le sese. Faafofoga le atunuu i upu ma tala ia. Ua pei o se mea ula le faamasinoga le la. Ua tuumāmāina le tiute ma le valaauina ma le tofi o faipule, e soona fai ai lafoga faapea. Lau afioga i le Fofoga Fetalai, talofa i lo tou saunoa mai, ‘faagalo, tatou agai i le lumanai.’ Ae ou te faapea atu lau afioga i le Sui Ta’ita’i ma le mamalu o lena itu, ua mauaa le mavaega tuua a le vaega faaupufai lena i totonu o le maota lenei, ma totonu o Samoa ma lana faafofogaaga.

O le sa’o lea, e mafai ona osofaia le tulafono. E mafai ona faaaogā le malosi o le tofi, e fai ai mea e lē tatau ona fai, ae amata atu lava iinei i sui o le maota lenei. Lau afioga i le Fofoga Fetalai, a faapea e tatou te fesili, O le ā le fua? O lo’u lava taofi, e tatau ona tuu se fua maoa’e e taofi ai le fatu lea ua ola. Ua tatau ona se’i mai ona a’a i totonu o le Palemene lenei. Saunoaga i totonu o le maota lenei, ‘e lē milia faau’u a tatou upu’. Lau afioga i le Fofoga Fetalai, fai le upu ma le tala lena i feiloaiga a aiga, poo nuu foi ma afioaga ona e vavalalata.

Ae a saofai loa le mamalu o le atunuu i le maota lenei, ‘Faaeteete le tagata i lana tautala’. Ae ua sola le mea lena. Leai se faaaloalo. Ua avea le malosi, ua faaaogā sese ai le tofi ma le valaauina i le tofi Faipule….”


Le afioga i le tamaitai Palemia afioga Fiame N Mataafa i se vaega o lana saunoaga i le Palemene. Ua faailoa e le Fofoga Fetalai i le Palemene o le faaiuga ua taunuu iai le faitioga a le Sui Palemia ma le faipule o Gagaemauga Numera Muamua e lē mafai ona toe talanoaina ma faaali iai se finagalo o sui usufono uma. O aiaiga o le faasalaga o le a lē maua ni totogi ma alauni o sui faipule ua faamalolo lē tumau ina ua faamaonia e le komiti ua la solia tulaga mamalu ma amioga taualoa a sui o le Palemene, ma ua faamaonia foi lo la solia o le solitulafono o le faalemigao i le Palemene. O le avanoa mulimuli o saunoaga i le lipoti na tulai ai le faipule o Faleata 3 ma tuuina atu lana faatoesega.

“…. O lea e aumai manino a i le faamasinoga, lea ua saunoa le afioga i le Ta’ita’ifono, faapea mai, ana lē faia manū e falepuipui le afioga i le matou ta’ita’i poo a’u nei. Ia lau afioga e tasi ae fo’i atu, o loo ia te a’u le faaiuga, ou te masalo foi o la ia te ia. Ae fai mai le faaupuga a le faamasinoga, e ono oo i le falepuipui le ta’ita’i, e ono oo pe a faapea e faaauau. Ae peitai, talu ai, o vaega nei e tolu ua lē mafai ai ona fai se faaiuga. Vaega muamua, e lē fesiligia, e lē fesiliga e le faamasinoga le tautua a Tuilaepa ia Samoa, e lē fesiligia. Lona lua, ua mae’a ona faatoese; mae’a ona faatoese i le faamasinoga. E iai ma le isi vaega lona tolu lau afioga.

O le uiga o la’u tala, lea sa ou talanoa ai foi i le komiti, taatia ese a’u ia. o la e silasila le Atua, o a’u foi ia e lē o se tagata mamā. Ae a iai la se finagalo o le komiti, ia tou alofagia le toeaina lea, vaeane le afioga i le ta’ita’i. Lea ua manino a, o palalagi na faia le faamasinoga lau afioga, o palalagi na faia le faamasinoga. Ua manino a, o le a lē faasalaina oe, a o lea ua e faatoese. O le a lē faasalaina oe i lau tautua ia Samoa, 40 tausaga. O fea e sili? O lea o le a ta’i 20 matou tausaga, ia e iai se aleu i totonu o le Palemene. Ae ā pe a outou alolofa, ia manatua le afioga ia Tuilaepga. O la’u tatalo lea i lau afioga i le Ta’ita’ifono ma le Palemene. A iai ni tou alofa, Tuilaepa lena.

Ou te faatoese atu foi. Lau afioga, ua uma ona ma faatoese. O le ā le isi mea e sili atu i le faatoesega? Afai foi o le tou finagalo ma te toe faatoese atu ai, ou te faatoese atu e avea a’u ma sui o ma’ua ma le ta’ita’i. Faatoese atu. Ona e pei ona saunoa nisi o sui, o le taimi lea o le vāvāō o sailiga malo. Ne’i te’i ua tau le pua ma lafo mai, ia ae matou te lē faamasinoa atu foi lena itu. Lea foi la ua fesili, ua saunoa mai lau afioga i le tele o nisi o faaseā ua avatu. Lau afioga, e mamao a ma matou mafaufau ia faaseā, mamao.

E lē tau i ai. Ae pei ua ala ona toe mafaufau i ai, ona o le tulaga lea. Auā sa iai a le manatu, ma le talitonuga, o la e manino a le faaupuga o le maliega lau afioga, manino a, manino, mo se filemu o Samoa ma le agai i luma. Se filemu o Samoa. O fea e fai i ai, ae o i o le maota, faugati’a o Samoa, o lupe na fa’i mai le fuifui, ae faavae i le ā, faavae i le faavae papa o le Atua. O le Atua o le ā? O le Atua o le alofa…”


Le sui faipule o Faleata 3 le tofa Lealailepule Rimoni Aiafi. O le sui ta’ita’i o le Itu Agai na tu malosi e finauina le tolopo o le talanoaina o le lipoti ma saili ai se finagalo o le fono aoao i le mataupu, i lona finagalo e tatau ona auai le ta’ita’i o le Itu Agai i le talanoaina o le lipoti ona o ia o se tasi o loo faasaga iai le faitioga.

O loo faanofoesea mo le fitu aso le ta’ita’i o le Itu Agai ina ua taunuu mai i lana malaga i fafo i le Aso Sa na tea nei, le mafuaaga o lona lēd auai i le talanoaina o le lipoti ona o le usitaia o aiaiga faalesoifua maloloina ona o puipuiga o le faama’i Koviti-19. Na faailoa e le ta’ita’i o le Malo le afioga i le Palemia i taualumaga a le fono aoao, ua mae’a ona tuuina atu le tali a Tuilaepa i le faitioga ma sa lē auai foi i le talanoaina o lenei mataupu le afioga i le Sui Palemia e ana le faitioga ona sa faailoa e le Palemia i le Palemene o loo gasegase i aafiaga o le faama’i Koviti-19.

E toalua sui o le komiti na faia suesuega o le faitioga ma tuufaatasia le lipoti ma le fautuaga o le togisala o sui o le vaega e puipuia aiātatau a tagata na toe talosaga e ave i tua a la saini mai le lipoti, ae peitai sa lē talia e le ta’ita’ifono ma le Fofoga Fetalai.

O le a toe tauaofia le fono aoao faitulafono i le Aso Lua asau 31 o Me lea o le a faataatia ai le Tala autū lona lua o le tupe a le faigamalo.

Tala sili ona faitaulia

TALA FOU MAI SAMOA

SAMOA UPDATE

PODCAST

Listen on

FAATALATALANOAGA

POLOKALAME A LEOLEO

Keep uptodate with Radio Samoa activity & promotion

* indicates required